Odmiana przymiotnika po zaimkach wskazujących

Poza odmianą przymiotnika po rodzajniku określonym, mamy także zaimek wskazujący spełniający tą samą rolę. Zaimek wskazujący zastępuje rodzajnik określony w zdaniu. Zanim zapoznasz się z tym, co napisałam w tym artykule, przeczytaj najpierw >>ten<< wpis.
I tak każdy rodzaj ma swój odpowiednik:
- rodzaj męski: der – dieser (ten)/jener (ów)/solcher (taki)/derselbe, derjenige (ten sam/ten, który)/jeder (każdy).
- żeński: die – diese (ta)/jene (owa)/solche (taka)/dieselbe, diejenige (ta sama/ta, która)/jede (każda).
- nijaki: das – dieses (to)/jenes (owe)/solches (takie)/dasselbe, dasjenige (to samo/to, które)/jedes (każde).
- liczba mnoga: die – diese (te)/jene (owe)/solche (takie)/dieselben, diejenigen (ci sami/ci, którzy)/alle (wszyscy, wszystkie).
Zaimek wskazujący przy odmianie przymiotnika
Przy odmianie przymiotnika po zaimku wskazującym (Demonstrativpronomen) pamiętaj, aby zastosować końcówki identyczne jak po rodzajniku określonym.
#1
Dieser, diese, dieses, diese (Plural) ma zastosowanie, gdy osoba bądź rzecz, o której mówimy jest nam znana, już o niej wspominaliśmy np. ich habe dieses Buch noch nicht gelesen – nie przeczytałam jeszcze tej książki.
#2
Jener, jene, jenes, jene (Plural) – mówiąc o czymś/o kimś wskazujemy na różnicę od/na konfrontację z wcześniej nazwaną osobą lub rzeczą, bądź na jakiś związek np. mit jenem Problem wenden Sie sich bitte an mich – z owym problemem proszę skierować się do mnie.
#3
Solcher, solche, solches, solche (Plural) wskazuje cechy osób i rzeczy np. die Kinder hatten solchen Durst, so dass sie in Ohnmacht gefallen sind – dzieci miały takie pragnienie, że zemdlały.
*Dość często możecie jeszcze spotkać przestarzałą wersję solch, aczkolwiek jest ono nieodmieniane i stoi najczęściej przed rodzajnikiem nieokreślonym. Obecnie jest używana forma zastępcza z so np. solch ein Film – so ein Film.
**Jeśli solch stoi po rodzajniku nieokreślonym jako przydawka przymiotnikowa – odmienisz tak samo jak przymiotnik np. ein solcher Film, eine solche Reise itd.
#4
Derselbe, dieselbe, dasselbe, dieselben/derjenige, diejenige, dasjenige, diejenigen – to zaimki dwuczłonowe: der+selbe, die+selbe, das+selbe, die+selben/der+jenige, die+jenige, das+jenige, die+jenigen.
Część pierwsza odmienia się jak rodzajnik określony, druga jak przymiotnik np. das ist dieselbe Frau, die ich heute beim Arzt gesehen habe – to ta sama kobieta, którą widziałam dziś u lekarza. Jak widzisz na przykładzie, mój zaimek dieselbe odniósł się do osoby, którą wcześniej wspomniałam.
Der-, die-, dasselbe oraz dieselben stosujemy, by odnieść się do osoby lub rzeczy,o których będziemy wspominać w następującym po nich zdaniu (przeczytaj jeszcze raz przykład powyżej).
#5
Mancher, manche, manches, manche (Plural) – niektóry, niektóra, niektóre, niektórzy, oznaczają jedną lub więcej osób/rzeczy, które nie są bliżej określone np. manche Männer wollen sich nicht beraten lassen – niektórzy mężczyźni nie chcą pozwolić sobie doradzić.
#6
Welcher, welche, welches, welche (Plural) – który, która, które, którzy. To słówka pytające zaczynające się na literę W, tzw. W-Fragewort np. welcher junge Mann wäre so nett und würde mir helfen? – który młody mężczyzna byłby tak miły i pomógłby mi?
#7
Beide – obaj, oboje, obie. Beide pełni dwie funkcje: może występować samodzielnie w zdaniu i zastępuje wówczas rodzajnik określony (np. beide alten Leute sind schon gestorben – obaj starsi ludzie już umarli) lub może być użyty jako samodzielny przymiotnik z rodzajnikiem określonym (np. die beiden alten Leute sind schon gestorben – obaj starsi ludzie już umarli).
*Alle/sämtliche (wszyscy)/beide oraz irgendwelche (jakieś) znajdują zastosowanie najczęściej w liczbie mnogiej.
**Przymiotniki zakończone na -a nie odmieniają się np. die rosa Bluse, das prima Buch.