[AKTUALIZACJA 2022] Boże Narodzenie w Niemczech i Szwajcarii

Wigilia lada dzień, każdy z nas koncentruje się głównie na szykowaniu jedzenia oraz domu na ten najważniejszy dzień w całym roku. Ten czas chcę umilić Wam lekturą wpisu o celebrowaniu świąt Bożego Narodzenia w w Niemczech i Szwajcarii, wskazując jednocześnie na pewne różnice.

Święta Bożego Narodzenia w Niemczech

Pierwsze oznaki przygotowań świątecznych w Niemczech możemy szacować na wrzesień, kiedy to w sklepach pojawiają się pierniki oraz ciasteczka korzenne Spekulatius. Począwszy od pierwszej niedzieli adwentu organizowane są jarmarki bożonarodzeniowe, przygotowuje się wieniec adwentowy z czterema świecami [co niedzielę zapala się jedną świecę, aby na Wigilię paliły się wszystkie cztery], będący jedną z najważniejszych ozdób świątecznych, a w radiu rozbrzmiewają świąteczne nuty.

Święta Bożego Narodzenia są wprawdzie rytuałem chrześcijańskim, jednak również wśród niewierzących Niemców są one celebrowane. Pójście na pasterkę, wspólne pieczenie i delektowanie się smakiem pierników oraz konsumpcja ciepłego ponczu należą do tradycji. Wigilia nie jest oficjalnym świętem u naszych zachodnich sąsiadów. Szczyt świąteczny celebruje się 25. grudnia, czyli w pierwszy dzień świąt, bez obdarowywania prezentami. Również drugi dzień świąt, tj 26.12, przeznacza się na spędzenie tego czasu w gronie rodzinnym, przy stole pełnym smakołyków oraz na odpoczynek. 

W Niemczech bardzo popularny jest kalendarz adwentowy z 24. okienkami [zyskuje na popularności również w Polsce]. Począwszy od 1. grudnia do Wigilii „otwiera” się codziennie jedno okienko, które skrywa małą słodkość lub drobne zadanie. Ogromne znaczenie w Niemczech mają również Mikołajki, bowiem każda osoba z przygotowaną na ten dzień skarpetą lub obuwiem zostaje obdarowana słodyczami czy też innymi pysznościami. 

Mikołaj był uważany za świętego, który udziela pomocy w każdej potrzebie (…). Już w średniowieczu uważano go za patrona dzieci. W X wieku wystawiano dramaty liturgiczne dla dzieci, opowiadające historię świętego, które w późnym średniowieczu staną się niezwykle popularne w całej Europie. XII-wieczne zapiski ze środkowej Francji przekazują, że w wigilię 6 grudnia zakonnice roznosiły prezenty dla dzieci z biednych rodzin i zostawiały je wieczorem pod drzwiami.

Jarmarki bożonarodzeniowe cieszą się również dużą popularnością. Największy z nich jest organizowany w Nürnberg, jednakże coraz więcej ludzi odwiedza te polskie we Wrocławiu i Poznaniu. Korzystając z okazji możemy kupić tam wino grzane, specjały bożonarodzeniowe, poncz, ozdoby świąteczne, świece itd. Początki jarmarków datuje się na XIV wiek.

(AKTUALIZACJA 2022) Czym różnią się święta Bożego Narodzenia w Polsce od tych w Szwajcarii?

• Adwent w Szwajcarii trwa 24 dni. Licząc do 01.-24. grudnia. Pierwszy oficjalny dzień świąt przypada na 25. grudnia, kiedy to można oficjalnie rozpakować prezenty.
• 6. grudnia, w niemieckiej części Szwajcarii, dzieci odwiedza “Samichlaus” – Mikołaj.  W katolickim obszarze – figurka biskupa z pachołkiem (symbol kary), w pozostałej części – Mikołaj jest odziany w płaszcz z kapturem, mający długą brodę i rózgę.
• Samichlaus ma ze sobą książkę, w której jest zapisane, czy dziecko było grzeczne cały rok i zasługuje na prezent, czy też nie 🙂
• Również 6. grudnia odbywają się różnego rodzaju marsze ludzi, w przeróżnych przebraniach.
• Tradycja kalendarza adwentowego wywodzi się ze Szwajcarii, z regionu Aargau (informacja znaleziona w Internecie). Tutaj pojawia się zaskakujący wątek – w całej wsi / mieście stroi się 24 okna, po jednym w każdym domu. Okna te są otwierane po kolei, każdego dnia jedno, o godz. 22. W ten sposób odlicza się dni do końca adwentu. Przed godz. 22 spotykają się wszyscy mieszkańcy wioski / miasta, by podziwiając piękne wystroje w oknach, celebrować ich otwarcie przy lampce Apero.
• W Szwajcarii pojawia się osoba „das Christkind”, mieszkająca w wiosce Wiehnacht ( „Wiehnacht” znaczy tyle co „Weihnachten”), na granicy z kantonem St. Gallen, przy Jeziorze Bodeńskim. Ówczesny Christkind, Willi Würzer, przez 35 lat piastowania urzędu kierownika poczty w tejże wiosce, odbierał listy od dzieci z całego świata, czytał je i na nie odpowiadał. Od 2020 roku Willi Würzer jest na emeryturze i jego stanowisko przejął ktoś inny. 
• W Szwajcarii nie ma typowego jedzenia świątecznego, a jeśli już to regionalnie. Szwajcarzy jedzą mięso drobiowe na Boże Narodzenie – głównie indyka, gęś i ewentualnie kurczaka. Mięso to jest symbolem bogactwa, dostatku i zdrowia.
• Dopiero w ostatnich latach, w południowej Szwajcarii, pojawił się zwyczaj strojenia choinki. Ciekawostką jest również kolor bombek na choince – dominują 3 barwy: złoty, srebrny i czerwony. 

Tradycyjne potrawy niemieckie i szwajcarskie podczas świąt Bożego Narodzenia

W przeciwieństwie do Szwajcarów Niemcy mają co roku „stałe” menu wigilijne. Należą do niego sałatka ziemniaczana oraz parówki [symbol biedy Maryi i Józefa], fondue, raclette, wieprzowina, ryba, pieczona kaczka lub gęś, dziczyzna czy kapusta kiszona. Z roku na rok przybywa w tym kraju wegetarian i wegan, których menu jest zupełnie inne niż to nam znane 😉

Übung 1 – poznaj zwyczaje bożonarodzeniowe w Niemczech i Szwajcarii