N-deklinacja rzeczownika

” Ale jako to, czemu jest des Menschen, a nie des Mensch; ich sehe einen Studenten. Dlaczego? Przecież Pani mówiła, że aby rodzajnik odmieniamy przez przypadki…”.

Wiele osób zalewa mnie tego typu pytaniami i ciężko czasem wytłumaczyć kursantom pojęcie: N-deklinacja rzeczownika, a jednak jest ono tak „stare” jak auto na poniższym zdjęciu 😉 

N-deklinacja odnosi się do rzeczownika rodzaju męskiego i  charakteryzuje końcówką „-n” w Genitiv, Dativ oraz Akkusativ, czyli we wszystkich przypadkach oprócz mianownika. Przy czym czasem dajemy końcówkę „-en”. Nie mylcie proszę tej odmiany z rzeczownikami w liczbie mnogiej, bowiem opisując to zjawisko mam na myśli tylko i wyłącznie liczbę pojedynczą. 

Jak to wygląda w praktyce? Spójrz na przykład poniżej: 

SINGULAR (l. pojedyncza)                                       PLURAL (l. mnoga) 

Nominativ: der Student                                             die Studenten

Genitiv: des Studenten                                              der Studenten 

Dativ: dem Studenten                                                den Studenten 

Akkusativ: den Studenten                                        die Studenten. 

Pamiętajcie, jeśli nie zastosujecie tej odmiany, Wasz przekaz będzie zrozumiały, aczkolwiek pojawi się jedynie z drobnym błędem gramatycznym. Poczytajcie zatem ten wpis do końca, aby zrozumieć istotę zagadnienia. 

N-deklinację stosujemy dla rzeczowników rodzaju męskiego z końcówkami: 

• -e np. der Name, der Jude (Żyd), der Kollege (kolega z pracy). Tutaj łatwo skojarzyć to również z określeniami zwierząt np. der Hase (zając), der Affe (małpa), der Bär (niedźwiedź), 
• -and, -ant, -ent, -ist (określenia charakterystyczne dla osób, mające nie samą końcówkę „n”, lecz „en” ze względu na łatwiejszą wymowę) np. der Elefant/des Elefanten (słoń), der Präsident/des Präsidenten (prezydent), der Terrorist/des Terroristen (terrorysta), der Polizist/des Polizisten (policjant),
• -oge, -at, -ad np. der Soziologe/des Soziologen (socjolog), der Diplomat/des Diplomaten (dyplomata), der Kamerad/des Kameraden (kolega), 
• do tej grupy należą również niektóre nazwy zawodów pochodzenia greckiego np. der Biologe/des Biologen (biolog), der Diplomat/des Diplomaten (dyplomata), der Philosoph/des Philosophen (filozof), 
• nazwy narodowości np. der Brite/des Briten (Brytyjczyk), der Pole/des Polen (Polak), der Belgier/des Belgiers (Belg).

Ważne, aby nie zapomnieć o dwóch grupach wyjątków: 

I. das Herz (serce), des Herzens, dem Herzen, das Herz; der Name (nazwisko), des Namens;  der Friede(n) (pokój), des Friedens; der Wille (wola), des Willens; der Buchstabe (litera), des Buchstabens; der Gedanke (myśl), des Gedankens, 

II. rzeczowniki z końcówką „-en”: der Architekt, der Chaot, der Depp, der Held, der Favorit, der Fotograf, der Graf, der Idiot, der Mensch, der Narr, der Pilot, der Prinz.

N-deklinacja rzeczownika nie obejmuje:

m.in. der Autor/des Autors (autor), der Professor/des Professors (profesor), der Motor/des Motors (silnik, motor); niektóre rzeczowniki z końcówką -ent m.in. das Testament/des Testaments (testament), das Experiment/des Experiments (eksperyment). 

Dla pewności zerknij >>tutaj<< i dowiedz się jakie rzeczowniki są rodzaju męskiego.